نگاهی به بهترین مستند حقیقت 17| یک «احمد قویدل» دوست داشتنی
تاریخ انتشار: ۴ دی ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۳۶۸۸۴۸
خبرگزاری فارس ـ گروه سینما: از زمانی که در تاریخ سینما چگونه گفتن مهمتر از چه چیزی گفتن شد، انسان فیلمساز را به واکاوی عناصری واداشت تا چگونه گفتن را جذابتر کند و کارگردان این اثر هم برای بیان حرف مهم خود از انرژی و خلاقیت جوانی بهره برده و با بهکارگیری درست عناصری همچون فیلمنامه، شخصیتپردازی، فرم، ریتم و.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
فیلمساز «قویدل» میداند که پیام و حرفش باید بلند و انسانی باشد تا علیرغم محدودیت زمانی سوژه، اثری خارج از زمان و مکان خلق کند و پویایی و زندهبودنش را در تمام اعصار انسانی حفظ نماید.
اما فیلم ساز برای این مهم چه کرده است؟
تاریخ سینما اعم از داستانی یا مستند نشان داده که پرداختن به فطرت پاک انسانی و استفاده از کهنالگوها یکی از مضامین پرمخاطب و پایدار است و با جستاری در قران متوجه میشویم که خداوند در سوره شعرا مهمترین وظیفه هنرمندان را انتخاب مضمون انسانساز میداند، از طرفی افلاطون هم در اتوپیا و مدینه فاضله خود، علیرغم بیرون انداختن خدای هنر، فرم شعر را نگه میدارد با این شرط که مضمون در خدمت جامعه انسانی باشد.
از اینرو آیه 227 سوره شعرا بیان میدارد که یکی از وظایف هنرمند مبارزه با ظلم و دفاع از مظلوم میباشد و فیلمساز قوی دل با انتخاب این تم کهن الگویی، اثرش را برای همیشه در ذهن مخاطب زنده نگه میدارد و برای این مهم روی مرزی لغزنده از جدیت و طنز حرکت میکند؛ چرا میداند حرفهای مهم انتقادی را باید بصورت طنز بیان کرد و از جدیت صرف پرهیز کرد که مبادا چوب در لانه زنبور مفسدان قدرتمند و مصلحت اندیشان ترسو نکند و در عین حال نِشتر هوشیاری را به جامعه هدف خود بزند.
اما جدای از مضمون، کارگردان به سراغ سوژهای میرود که بین کاراکتر یا تیپ بودن در چرخش است، گاهی همچون کاراکتری فعال و متفاوت از افراد جامعه خود عمل میکند و گاهی یک بابای تیپ میشود، آن هم از نوع ایرانیاش.
بابایی جذاب که شخصیتی خاکستری دارد و از بطن جامعه برخاسته و علیرغم رمانتیک بودن و دراماتیک بودن، شیطنتهای خاص یک بابای ایرانی را دارا است و همین مسئله موجب علاقهمندی مخاطب به او و همذات پنداری برای تداوم در همراهی با فیلم میشود.
اما در این میان خلاقیت فرمی کارگردان و بازسازیهای آیکونیک و نمادین او و قابهایی زیبا و به قائده در ارتقائ و افزایش قدرت درام و سوژه نقشی بسزا دارد.
برای نمونه در دنیای مستندسازی قانونی تجربی و عقلانی وجود دارد که بیان میکند:
کلیت فیلم را اول بگو، تیرخلاص را آخر بزن!
البته این قانون در مشرقزمین سابقه تاریخی دارد و برای مثال خداوند در سوره یوسف بیان میدارد که بهترین قصهها و قصه گفتن را برای شما تعریف میکنیم و در آیه اول این سوره، کلیت قصه را بیان میکند و برای این کلیت، 110 آیه به قصه سرایی میپردازد و دوباره در آخر داستان، آیه اول را تکرار میکند تا مخاطب را هوشیار کند که وارثان و حاکمان نهایی زمین، انسانهای صالح هستند.
کارگردان قویدل هم در اثر خود از این تکنیک استفاده کرده، با این تفاوت که با یک تیر چند نشان می زند و بجای نمایش کلیشهای و تکنیکی چند نما برای تعریف کلیت فیلم، دست به خلاقیت میزند و این کلیت را در کنار معرفی خصوصیات شخصیت و سوق مخاطب به لایه های درونی او در قالب یک درام کوتاه بیان میکند.
درامی که نشان میدهد چگونه سوژه عاشق دنیای فیلم و هنر میشود و کارگردان با نمایش اولین ساخته کوتاه او، کلیت فیلم قویدل را در ناخودآگاه مخاطب مستند میکارد، ساختهای که نشان میدهد همه بر اثر فشار و زور به یک سمت میروند؛ اما برخی در این میان مخالفت میکنند و به جهت مخالف میروند.
البته هر چند فیلمساز در پایان فیلم با نمایش صحنهای از سوژه و آموزش او به نوههایش بیان میدارد که این نسل مبارز و مطالبهگر ادامه خواهد داشت؛ اما بهنوعی میتوان گفت اگر کارگردان، این فیلم کوتاه را در آخر مستند دوباره نمایش می داد ، مخاطب نسبت به کلیت و حرف اصلی فیلم بیشازپیش هوشیار میشد و بهنوعی کارگردان تیرخلاص را به ذهن او میزد، تیرخلاصی که خلاصه و موجز تمام فیلم است و مخاطب برای همیشه آنرا به یاد خواهد سپرد ...
همچنین فیلمساز برای تقویت مضمون فیلم بهجای پرداختن به قانون علت و معلولی عقلی و تکنیکی صرف در فیلمنامه، پا را فراتر گذاشته؛ برای مثال کارگردان نمایی را نمایش میدهد که سوژه از دیدار با رئیس قوه قضا ناامید شده و در جویی نشسته و به موش ها غذا می دهد؛ لذا او بدینوسیله بیان میدارد که علت و معلول در دنیای مستند قویدل فراعقلی و از نوع عمل و عکسالعمل کائناتی است و بهقولمعروف از هر دست بدهی، از همان دست میگیری. اینجاست که خبرنگاری او را میبیند و ملاقات او را با رئیس دستگاه قضا هماهنگ میکند؛ از خود می پرسیم چرا کارگردان این نما را حذف نکرد تا همه چیز در فرایندی از قوانین علی معلولی شانس نشان داده شود، پاسخ روشن است؛ او با نشاندادن نمای غذادادن به بچه موش ها، بذری را در ناخودآگاه مخاطب میکارد که عمل خیر و نیکو بیپاسخ نخواهند ماند و به قول قرآن کریم هر کسی حسنهای را انجام دهد، ده برابر مثل آن به او باز خواهد گشت.
در پایان احمد قوی دل پس از هفت سال تلاش بی وقفه موفق میشود حق و حقوق زائل شده را به صاحبانش برگرداند اما کارگردان با نمایش چند کپشن، ضدقهرمان را زنده نگه میدارد، ضد قهرمانی که مسئول اصلی ظلم به بیماران است و نهتنها از محاکمه قسر در میرود؛ بلکه عذرخواهی هم نمیکند و بدین ترتیب چرخه خیر و شر ادامه پیدا میکند و این انسان است که باید در این چرخه ارزش خود را کشف کند و مخاطب با رجوع به ناخودآگاه متأثر خود از فیلم، یاد این جمله حضرت علی(ع) میافتد که ارزش انسان بهاندازه همت اوست و شخصیت قویدل به مخاطب یادآوری میکند تا دلقوی دارد و بچه اردک زشت درون خود را به قویی زیبا و بلندپرواز تبدیل کند.
پایان پیام/
منبع: فارس
کلیدواژه: سینما حقیقت قوی دل قوی دل
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۳۶۸۸۴۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
ایساتیس پرمخاطبترین فیلم هنر و تجربه
مستند ایساتیس به کارگردانی علیرضا دهقان و تهیهکنندگی راحیل صحرایی و علیرضا دهقان بعد از موفقیت در جشنوارههای داخلی و خارجی از زمستان ۱۴۰۲ در سینماهای منتخب گروه سینمایی هنر و تجربه در تهران و شهرستانها به اکران عمومی درآمد و بر اساس آمار سامانه فروش فیلمهای سینمای ایران عنوان پرمخاطبترین فیلم این گروه را از آن خود کرده و رضایت مخاطبان و منتقدان را همراه دارد.
«ایساتیس» پیش از این در جشنواره سینماحقیقت و جشنواره بینالمللی فیلم شهر، جشنواره جهانی فیلم فجر و جشن مستقل سینمای مستند ایران به نمایش درآمده و موفق به کسب جایزه ویژه دبیر جشنواره سینماحقیقت، تندیس بهترین مستند بلند در بخش بینالملل جشنواره شهر و تندیس موسیقی از جشن مستقل سینمای مستند شد.
این فیلم همچنین در جشنوارههای خارجی از جمله جشنواره فیلم مستند مسکو، جشنواره اوشن سیتی امریکا، کازان روسیه، جشنواره سبز مونتنگرو، جشنواره مستند ازمیر و... شرکت کرده و جوایزی از جمله جایزه بهترین فیلم جشنواره اوشن سیتی، جایزه بهترین فیلم جشنواره مونته نگرو را کسب کرده است.
داستان فیلم مستند «ایساتیس» به معرفی قناتها و تاریخچه آن در استان یزد است و به این بهانه قسمت مهمی از تاریخ این استان کهن ایران را بازگو میکند و صدایی است شاعرانه و قصهگو که تا به حال ناشنیده مانده است.
تدوین این فیلم توسط بهمن کیارستمی و پویا پارسامقام صورت گرفته و فیلمبرداری آن به عهده مهدی آزادی است. داستان فیلم با صدای ابوالحسن تهامینژاد، نصرالله مدقالچی، زهره شکوفنده و مریم شیرزاد روایت میشود.
علاقهمندان برای تماشای این مستند سینمایی میتوانند به سایت https://gisheh۷.ir/event/۴۵۶۶۶/ مراجعه کنند.
باشگاه خبرنگاران جوان یزد یزد